Naar de Kern

Cultuur, erfgoed en handel troeven voor een sterkere kern

Kernkompas, retailplan van en voor Bree

Gedeputeerde van Economie Tom Vandeput en gedelegeerd bestuurder van Unizo Bart Lodewyckx hebben op 6 september het kernkompas ‘Naar de Kern’ overhandigd. Dit kernkompas beschrijft een aantal nieuwe ontwikkelingspistes en -kansen voor het handelscentrum om te anticiperen op de gekende uitdagingen zoals toenemende leegstand, winkelbeleving, e-commerce,… Een groter aanbod van kleinere speciaalzaken in het centrum, een betere verbinding tussen het centrum en het perifeer aanbod, een verduurzaming van het publiek domein,… zijn enkele concrete voorstellen die het profiel van Bree als gezellige winkelstad nog kunnen versterken.

“Dit kernkompas is een plan van en voor Bree. Aan dit kernkompas hebben plaatselijke ondernemers, inwoners, medewerkers van het stadsbestuur, politici,… meegewerkt. Retailexperten hebben nieuwe inzichten bijgebracht. De provincie financierde dit traject met 55.000 euro. Voor de uitvoering van een concrete actie kan Bree bijkomend rekenen op een subsidie van 100.000 euro,” aldus gedeputeerde van Economie Tom Vandeput.

De Breese handel in cijfers

In juni 2021 telt Bree 374 handelspanden volgens de Locatus-definitie. Hiervan zijn er 137 ingevuld door winkels, 75 door horeca, 85 door diensten en 32 door andere zoals transport- en brandstoffen. 45 panden staan anno 2021 leeg. Dit is 12 % op het totaal van de handelspanden. Bree scoort hiermee beter dan de andere Limburgse kleinstedelijke gebieden en het Limburgs gemiddelde van 13,6%.

“Leegstand heeft een groot effect op de koopattractie van een stad. Leegstand werkt al snel als een negatieve spiraal die het hele handelscentrum impacteert. Tijdig ingrijpen is nodig. Een ruimtelijke beperking van de handelskern, een aanbod van speciaalzaken die zich onderschei-den van de gekende ketens, een combinatie van functies, meer beleving, investeringen in pu-blieke infrastructuur, versterking van het ondernemerschap,… zijn allemaal initiatieven die een stad kan nemen. Deze acties kaderen best in een toekomstgerichte visie. Met het traject Naar de Kern is de basis voor deze visie gelegd,” aldus gedeputeerde van Economie Tom Vandeput.

Sterkere klanten- en merkbeleving trekt consumenten aan

Het traject 'Naar de kern' in Bree is in december 2019 gestart. Met dit traject bracht de provincie Limburg met de steun van UNIZO en ABM professionele (retail)experten, lokale handel & horeca en andere stakeholders van Bree samen rond de tafel. Samen zijn zij op zoek gegaan naar het DNA van Bree, naar de unieke identiteit waarmee iedereen zich kan identificeren. De bedoeling is dat inwoners en bezoekers dit DNA in Bree kunnen herkennen. Daarom is het belangrijk om dit DNA te vertalen in een scherpe focus en op basis hiervan duidelijke keuzes te maken in alle initiatieven die bijdragen tot een duurzame kernversterking van Bree. In het Kernkompas wordt ook gekeken naar cross-overs met andere beleidsdomeinen zoals toerisme en cultuur en nieuwe co-creatieformules waarmee Bree extra waarde kan toevoegen aan de lokale of regionale beleving en vice versa.

Het Breese DNA laat zich, volgens de Breeënaren, het best samenvatten onder de noemer ‘Gezelligheid Troef’. “We keken met het ganse team uit naar het resultaat en de toegevoegde waarde voor ons centrum van het Naar de Kern-project’ en resultaat. Als we zien hoe talrijk zelfs de opkomst in Coronatijd was, kunnen we alleen maar dankbaar zijn voor het engagement van elke deelnemer. Alle hulp was welkom om onze kern te versterken, nadat we onze leegstandscijfers met moeite naar beneden kregen zoals ook in andere steden en gemeenten het geval was”, aldus Patsy Kerkhofs, centrummanager stad Bree.

Burgemeester Liesbeth Van der Auwera: “Door te kiezen voor gezelligheid is Bree de plek waar mensen gelukkig zijn. Door een grotere bijdrage te leveren aan het welzijn van mensen versnelt Bree trager en kunnen we beter beantwoorden aan een toekomst waar mensen en bedrijven écht beter van worden.”

“Levendige stadskernen heruitvinden en verder uitbouwen: het is een gedeelde verantwoordelijkheid. Wij zijn dan ook erg blij met de ambities van Bree om te zorgen voor een eigentijdse infrastructurele omgeving. Ook het collectieve gedachtegoed, zoals het verbinden van groen, cultuur en ondernemerschap, juichen we toe. Het plan dat hier op tafel ligt, laat ondernemers toe om niet alleen uit te pakken met innovatieve concepten, het geeft hen ook veel meer mogelijkheden op het vlak van klanten- en merkbeleving. In een tijdperk waar bedrijven vechten voor het hart van de consument, kan Bree met dit initiatief dan ook hét verschil maken voor ondernemers”, stelt Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder van UNIZO Limburg.

Provincie Limburg steunt gemeenten in de versterking van handelscentrum

De provincie Limburg heeft dit traject gefinancierd met 55.000 euro. Voor het realiseren van concrete acties voorziet de provincie nog eens 100.000 euro.

Bree is al de 7de Limburgse gemeente waarvoor een Kernkompas werd geschreven. Eerder kregen ook Beringen, Leopoldsburg, Lommel, Maaseik ,Tongeren en Pelt een duurzame toekomstvisie.

Vanaf dit jaar wordt het traject ook verder doorgetrokken naar 18 andere Limburgse gemeenten. De provincie Limburg zet daarbij sterk in op de complementariteit tussen de verschillende handelskernen. Lanaken, Lummen en Oudsbergen bijten in 2021 de spits af. 

“Inzake vestigingsbeleid en kernversterking hebben gemeenten haast een exclusieve beleidsbevoegdheid. Maar de uitdagingen waarmee de plaatselijke handel en horeca worden geconfronteerd, zijn van een dergelijke grote schaal dat de provincie Limburg de gemeenten bijspringt in advies en financiële ondersteuning,” besluit gedeputeerde Tom Vandeput.

Concrete voorstellen

In het Kernkompas worden diverse voorstellen gedaan om het DNA ‘Gezelligheid troef’ uit te dragen. Enkele voorbeelden:

• De deelkernen van Bree waar de jongere generaties wonen, beter en meer verbinden met de stadskern. Het creëren van netwerken van gezellige ontmoetingsplekken en gezellige hoekjes voor jong en oud moet zorgen voor meer verbinding.
• Het aanbrengen van visuele sfeerelementen, kleur, straatmeubilair, een aantrekkelijke verlichting en extra groen in het centrum door geveltuintjes aan te leggen, kunnen extra gezelligheid en ontmoeting creëren. Bree kan zo met relatief beperkte middelen een groot verschil maken.
• Een heldere, herkenbare bewegwijzering die de sfeer van gezelligheid uitstraalt en verbindingen zichtbaar maakt. Daarbij kan het historische karakter van de stad optimaal betrokken worden  door wegwijzers naar historische gebouwen en verhalen in het straatbeeld. Dit kan gekoppeld worden aan een 10.000 stappen wandelroute om beweging te stimuleren.
• Inwoners en bezoekers laten kennismaken met de ondernemer achter de winkel en de lokale landbouwproducenten. Aangevuld met een eigen productlijn geproduceerd door lokale industriële of ambachtelijke producenten kan dit stimuleren om meer lokaal te kopen.
• In combinatie met horeca kan dat de aanzet zijn voor eigen productie en producten.
• Opzetten van een coachingtraject voor handelaars en ondernemers om nieuwe ondernemers aan te trekken
• Kleine panden in het centrum om jonge ondernemers de kans te bieden om een kleine winkel in het centrum uit te proberen/ gezelligheid als insteek voor het nieuwe shoppingcentrum aan de rand van de sta
• Het opwaarderen van de woonkwaliteit in het centrum
• Aandacht voor het historische en groene karakter van de stad, die een sterke hefboom zijn voor de ervaring van gezelligheid.