opgelet voor blauwalgen: captatie- en recreatieverbod
De droge en warme zomers van de afgelopen jaren zorgden op verschillende plaatsen voor een sterke toename van blauwalgen in waterlopen, kanalen en waterwegen. De Vlaamse Waterweg stelde vandaag blauwalgengroei vast op de nieuwe Zuid-Willemsvaart in Neeroeteren.
Omdat er ernstige gezondheidsrisico’s zijn bij contact met de bloei of bij inname van water waarin toxines aanwezig zijn (worden geproduceerd door blauwalgen) adviseren De Vlaamse Milieumaatschappij en het Agentschap Zorg & Gezondheid volgende veiligheidsmaatregelen te treffen:
Waterrecreatie:
- Algemeen zwemverbod.
- Verbod tot waterski, jetski en aanverwante activiteiten (tubing, wakeboarden,…)
- Algemene ontrading waterrecreatie
Watercaptatie:
- Verbod watercaptatie voor het besproeien van consumptie- en voedergewassen en het drenken van vee
- Algemene ontrading watercaptatie
Wat zijn blauwalgen?
Blauwalgen behoren tot de oudste levensvormen op onze planeet en zitten van nature in het oppervlaktewater. Hoewel hun naam anders doet vermoeden, zijn het eigenlijk geen algen of wieren, maar bacteriën. Hun wetenschappelijke naam is cyanobacteriën. De blauwalg bestaat niet. Er bestaan namelijk niet minder dan 2.000 soorten en niet elke blauwalgensoort is even schadelijk.
Wat ze wel met echte algen gemeen hebben, is hun vermogen om aan fotosynthese te doen. Bij fotosynthese wordt CO2 omgezet naar biomassa en zuurstof met behulp van zonlicht. Als gevolg van de fotosynthese verhoogt het soortelijk gewicht van blauwalgen (door de opslag van suikers) , waardoor deze zich lager in de waterkolom gaan bevinden. Daar nemen de cellen de nodige voedingsstoffen op waarbij ze de opgeslagen suikers gebruiken als energiebron. Zo worden de cellen weer lichter en gaan ze weer drijven. Bij dit proces wordt een aanzienlijke hoeveelheid zuurstof uit het water onttrokken, met mogelijks vissterfte tot gevolg. Drijflagen van blauwalgen komen vooral ’s ochtends voor, als tijdens de nacht de opgeslagen suikers zijn verbruikt.
Waarom zijn blauwalgen gevaarlijk?
Het grootste gevaar van blauwalgen schuilt in de eigenschap om gifstoffen (cyanotoxines) te produceren. Sommige van deze toxines behoren tot de meest dodelijke ter wereld omdat ze niet enzymatisch afgebroken kunnen worden en er geen tegengif voor bestaat. Voorzichtigheid is dan ook geboden!
De blootstelling aan blauwalgen kan op verschillende manieren gebeuren: opname via de mond (drinkwater, voedsel, per ongeluk inslikken van water tijdens recreatie); blootstelling via de huid; inademen.
Langdurige blootstelling (enkele uren per dag) kan aanleiding geven tot irritatie van de ogen, oren en huid en hoofdpijn, luchtwegklachten, allergische reacties, astma en zelfs diarree en braken.